Często zdarza się, że po orzeczeniu rozwodu sytuacja finansowa jednego z rozwiedzionych małżonków ulega pogorszeniu. Taka sytuacja ma miejsce zwłaszcza w przypadku, gdy jeden z małżonków wykonywał pracę zarobkową, a drugi zajmował się gospodarstwem domowym i wychowywaniem dzieci. W takich wypadkach małżonek, który poświęcił możliwość rozwoju zawodowego i nie ma możliwości zarobkowych, często nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb. Wówczas po ustaniu małżeństwa rozwiedziony małżonek może dochodzić od drugiego alimentów zarówno na zaspokojenie potrzeb wspólnych dzieci, jak i swoich. Poniżej krótka informacja kiedy można dochodzić alimentów od byłego małżonka.
Rozważania należy rozpocząć od kwestii winy rozkładu pożycia, która jest obligatoryjnym elementem każdego wyroku rozwodowego co oznacza, że w każdym wyroku rozwiązującym małżeństwo sąd orzeka o tym, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Sąd może uznać, że winę ponoszą oboje małżonkowie, jeden z nich lub, że brak winy małżonków w rozkładzie pożycia. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy małżonkowie wnoszą o orzeczenie rozwodu bez orzeczenia co do winy - wtedy sąd orzeka rozwód bez orzekania o winie. Wyrok rozwiązujący małżeństwo, w którym nie orzeczono o winie rozkładu pożycia, wywołuje skutki takie jak wyrok w którym sąd orzekł o braku winy obojga małżonków.
Najczęściej rozwodzący się żądają orzeczenia winy rozkładu pożycia współmałżonka kierując się jedynie wolą uzyskania moralnej satysfakcji. Tymczasem orzeczenie o winie rozkładu pożycia jednego z małżonków może powodować bardzo doniosłe konsekwencje, z istnienia których niewiele osób zdaje sobie sprawę. Zdarza się, że pomimo istnienia podstaw do orzeczenia winy, małżonkowie zgadzają się na orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie - co automatycznie oznacza znaczne ograniczenia w zakresie możliwości dochodzenia alimentów od byłego małżonka.
Należy wyjaśnić, że obowiązek alimentacyjny byłego małżonka względem drugiego będzie istniał w dwóch przypadkach:
Pierwszy przypadek wystąpi, gdy małżonek dochodzący alimentów pozostaje w niedostatku i nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia stron. W praktyce oznacza to, że zasądzenia alimentów od byłego małżonka może żądać małżonek pozostający w niedostatku gdy sąd w wyroku rozwodowym:
- uznał, że winę za rozkład pożycia ponoszą oboje małżonkowie;
- uznał za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżonka od którego dochodzimy alimentów;
- orzekł brak winy obojga małżonków;
- zaniechał orzekania o winie rozpadu małżeństwa.
Wyjaśnić trzeba, że stan niedostatku występuje wtedy, gdy rozwiedziony nie ma własnych środków (zarobków i dochodów) oraz nie jest w stanie zaspokoić swoich potrzeb życiowych, a stan ten jest konsekwencją rozwiązania małżeństwa. Jednakże istnienie obowiązku łożenia na utrzymanie byłego małżonka pozostającego w niedostatku, uzależniony jest od tego, czy zobowiązany posiada zarobkowe i majątkowe możliwości do świadczenia w odpowiednim zakresie.
Drugi przypadek wystąpi, gdy rozwiązanie małżeństwa powoduje istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego. Bardzo istotnym jest, że obowiązek świadczenia alimentów na tej podstawie wystąpi tylko wtedy, gdy sąd w wyroku rozwodowym:
- uzna za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżonka od którego dochodzimy alimentów.
W praktyce oznacza to, że możliwym jest dochodzenie alimentów małżonka niewinnego rozkładu pożycia od małżonka uznanego za wyłącznie winnego. Wyjaśnić trzeba, że warunek uznania za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżonka nie jest jedyną podstawą dla orzeczenia alimentów. Warunkiem drugim, który jednocześnie musi wystąpić jest istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka, który żąda alimentów. Zatem, w tym przypadku małżonek dochodzący alimentów nie musi znajdować się w niedostatku, a wystarczającym jest istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej wynikające z rozwiązania małżeństwa.
Należy pamiętać, że:
Wykazanie winy małżonka w rozkładzie pożycia oraz fakt istotnego pogorszenia sytuacji życiowej jest trudnym, złożonym procesem, dlatego w sprawach o rozwód i alimenty warto jest skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika. Sprawy o rozwód i zasądzenie alimentów toczą się w postępowaniu procesowym, który charakteryzuje się stosunkowo wysokim stopniem sformalizowania. Zasądzenia alimentów od byłego małżonka można dochodzić już w sprawie o rozwód, jak i w później wytoczonym postępowaniu. Nasza Kancelaria w sprawach o rozwód i alimenty reprezentowała klientów z sukcesami zarówno w po stronie powodowej jak i stronie pozwanej.
Dlatego w przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości zapraszamy Państwa do kontaktu z mec. Pauliną Tworek paulina.tworek@krotoski-adwokaci.pl
