W ostatnich latach odnotowujemy coraz więcej sporów, których źródłem są niekorzystne dla potencjalnych spadkobierców ustawowych rozporządzenia majątkowe na wypadek śmierci – testamenty. Kto, ile i kiedy - te informacje uzyskacie Państwo poniżej.
Wyjaśnić trzeba, że zachowek jest korzyścią majątkową, którą określone osoby muszą otrzymać ze spadku niezależnie, a nawet wbrew woli spadkodawcy wyrażonej w testamencie. Celem zachowku jest ochrona najbliższej rodziny spadkodawcy przed ewentualnym nadużyciem swobody dysponowania majątkiem przez spadkodawcę. Jeżeli uprawniony z najbliższej rodziny nie otrzymał równowartości zachowku, to przysługuje mu roszczenie o zachowek przeciwko spadkobiercy, jak również osobie, która otrzymała od spadkodawcy doliczoną do spadku darowiznę.
Należy pamiętać, że:
- co do zasady uprawnionym należy się 1/2 wartości udziału spadkowego, jaki przypadałby w drodze dziedziczenia ustawowego. Jeśli jednak uprawniony do zachowku jest małoletni lub trwale niezdolny do pracy wartość jego zachowku wynosi 2/3 udziału spadkowego,
- uprawnionymi do zachowku są: zstępni (dzieci, wnukowie itd), rodzice oraz małżonkowie,
- darowizny dokonane przez spadkodawcę na rzecz uprawnionego do zachowku zalicza się na należny mu zachowek (reguła ta ma jednak kilka odstępstw. Między innymi przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku),
- postępowanie o zachowek wszczyna się dopiero po prawomocnym zakończeniu sądowego postępowania o stwierdzenie nabycia spadku bądź uzyskaniu aktu poświadczenia dziedziczenia,
- wartość wpisu sądowego wynosi 5% wartości roszczenia ( istnieje możliwość zwolnienia od kosztów sądowych po uzyskaniu zgody sądu),
- Obliczenie zachowku następuje na podstawie wartości spadku ustalonej według cen z daty orzekania o roszczeniach z tego tytułu(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4.07.2012r, sygn. akt ICSK 599/11),
- zarówno w orzecznictwie jak i w doktrynie prezentowane są dwa różne stanowiska odnośnie określenia wymagalności (uiszczenia odsetek ustawowych - aktualnie 13% w skali roku) świadczenia z tytułu zachowku ( czy liczyć od daty wezwania do zapłaty czy daty orzekania przez sąd? ). Nie mniej w ostatnim czasie przewagę zdobywa pogląd, który uprawnia żądanie odsetek dopiero od dnia wydania wyroku zasądzającego zachowek ( np. wyrok SN I CSK 701/12).
Obliczenie wysokości należnego zachowku często jest procesem złożonym, dlatego też przy dokonywaniu tej czynności warto skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika. Osoba, której przysługuje prawo do zachowku, swoich roszczeń dochodzi w postępowaniu procesowym. Proces charakteryzuje się stosunkowo wysokim stopniem sformalizowania. W sprawach o zachowek reprezentowaliśmy swoich klientów z sukcesami zarówno w po stronie powodowej jak i stronie pozwanej.
Dlatego w przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości zapraszamy Państwa do kontaktu z mec. Pauliną Tworek paulina.tworek@krotoski-adwokaci.pl
