Stan projektu (10.03): prace w Ministerstwie Sprawiedliwości, przed wpisaniem do wykazu prac rządowych
Projekt ustawy regulujący działalność windykacyjną
Ministerstwo Sprawiedliwości pod koniec lutego zapowiedziało uregulowanie działalności firm windykacyjnych. Obecnie branża ta nie jest objęta szczegółowymi regulacjami, zaś windykatorzy działają na zasadzie swobody działalności gospodarczej. Nierzadko zdarzają się sytuacje ingerowania prywatnych windykatorów w prawa i wolności dłużników, m. in. w prawo do prywatności, a odpowiedzialność za bezprawne działania nie jest równa odpowiedzialności komornika, który to jako funkcjonariusz publiczny może odpowiadać karnie za przekroczenie swoich uprawnień. Projektowana ustawa ma przede wszystkim przeciwdziałać negatywnym zjawiskom zachodzącym w branży windykacyjnej i polepszyć pozycję dłużnika, wobec którego prowadzone są działania windykacyjne.
Kto będzie mógł prowadzić działalność windykacyjną? Kto będzie mógł być windykatorem?
Zgodnie z zapowiedziami taką działalność będzie można prowadzić wyłącznie w formie spółki akcyjnej, której kapitał zakładowy wynosi co najmniej 20 mln zł. Konieczne będzie także uprzednie uzyskanie zezwolenia od ministra właściwego ds. gospodarki. Podmiot prowadzący działalność windykacyjną będzie musiał także zostać wpisanym do nowego, jawnego rejestru – Centralnego Rejestru Firm Windykacyjnych i Windykatorów. W rejestrze tym wpisywane będą również osoby zatrudnione w takich podmiotach.
Obligatoryjnym wymogiem dla windykatora będzie posiadanie licencji od ministra właściwego ds. gospodarki oraz wpis do rejestru. Uprawnienie do wykonywania czynności windykacyjnych będzie przysługiwać windykatorowi jedynie w wypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę – wykluczone jest zatem świadczenie takich usług dla firmy windykacyjnej na podstawie umów cywilnoprawnych. Ponadto projekt ustawy ma przewidywać wymogi dot. niekaralności windykatorów oraz posiadania kwalifikacji merytorycznych do wykonywania tego zawodu.
Co zmieni się w czynnościach windykacyjnych? Co zmieni się dla dłużnika?
Windykator prowadzący czynności wobec dłużnika będzie zobowiązany do dokumentowania czynności windykacyjnych, zaś akta prowadzone przez firmę windykacyjną mogą być kontrolowane przez sąd czy prokuratora. Ponadto w celu ugodowego rozwiązania sprawy wprowadzony zostanie obowiązek przeprowadzenia postępowania mediacyjnego.
Dłużnik natomiast będzie w stanie zaskarżać czynności windykacyjne, o czym zostanie pouczony przez windykatora. Dzięki nim możliwe stanie się m. in. zaprzestanie przeprowadzania czynności windykacyjnych w wyniku wniesienia sprzeciwu przez dłużnika.
Istotną zmianą jest konieczność uzgodnienia z dłużnikiem wizyty w jego miejscu zamieszkania – brak wyraźnej zgody uniemożliwi windykatorowi pojawienie się w domu dłużnika. Nie będzie to również możliwe w dniach ustawowo wolnych od pracy oraz w pozostałych dniach tygodnia w godzinach od 17 do 9. Ograniczony ma być także kontakt telefoniczny pomiędzy windykatorem a dłużnikiem, aby zapobiec nękaniu poprzez ciągłe wydzwanianie do dłużnika.
Uznanie roszczenia – zmiany
Ministerstwo Sprawiedliwości w ramach uregulowania działalności windykacyjnej chce również wprowadzić zmiany w instytucji uznania roszczenia, które skutkuje przerwaniem biegu przedawnienia.
Uznanie roszczenia będzie przerywało bieg przedawnienia jedynie w sytuacji, gdy uznanie nastąpiło w sposób wyraźny, a ponadto zachowuje formę dokumentową, pisemną bądź elektroniczną. Ponadto osoba chcąca uznać roszczenie zobowiązana będzie do przedłożenia oświadczenia, że została pouczona o skutkach prawnych wiążących się z przerwaniem biegu przedawnienia.
Kiedy ustawa ma wejść w życie?
Przedstawione wyżej rozwiązania, zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Sprawiedliwości, mają wejść w życie od 1 stycznia 2023 r. Obecnie (10.03) nad projektem toczą się prace w resorcie – nie widnieje on jeszcze na wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów ani na stronie Sejmu.
