W związku z głośną aferą „Amber Gold” w skali całego kraju trwają wzmożone kontrole spółek handlowych. Kontrole mają bardzo szerokie spectrum, ale w pierwszej kolejności pod lupę brani są członkowie zarządu, a w szczególności ich rzetelność i skrupulatność w prowadzeniu dokumentacji spółki. Weryfikacji będzie dokonywał zarówno Minister Finansów, jak i urzędy skarbowe. Nie odpuści również sąd rejestrowy.
W związku z medialną wrzawą wokół spółki „Amber Gold” w samym Gdańsku do prokuratury wpłynęło, bagatela około 5300 zawiadomień o możliwości popełnienia przestępstw przeciwko ustawie o rachunkowości! A zawiadamiają głównie sądy gospodarcze – wydziały Krajowego Rejestru Sądowego. Zatem Prezesi – uważajcie, kontrola może Was nie ominąć.
Odpowiedzialność spółki, w tym członków zarządu kreują między innymi przepisy karne uregulowane w Kodeksie Spółek Handlowych, ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym czy też w rzeczonej ustawie o rachunkowości.
Zgodnie z art. 594 § 1 Kodeksu Spółek Handlowych sąd rejestrowy może nałożyć na członka zarządu spółki handlowej grzywnę, jeżeli dopuści on do tego, że:
- zarząd nie składa sądowi rejestrowemu listy wspólników,
- zarząd nie prowadzi księgi udziałów albo księgi akcyjnej,
- zarząd nie zwołuje zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia,
- zarząd odmawia wyjaśnień osobie powołanej do rewizji lub nie dopuszcza jej do pełnienia obowiązków,
- zarząd nie przedstawia sądowi rejestrowemu wniosku o wyznaczenie biegłych rewidentów,
- zarząd nie ogłasza wzmianki o złożeniu opinii przez biegłego rewidenta w sądzie rejestrowym,
- spółka przez czas dłuższy niż trzy miesiące wbrew prawu lub umowie pozostaje bez rady nadzorczej w należytym składzie.
Za naruszenie w/w obowiązków przyjdzie członkom zarządu słono zapłacić, kara grzywny może zostać wymierzona w wysokości nawet do 20.000 zł.
Ustawa o rachunkowości przewiduje z kolei odpowiedzialność członków rady nadzorczej za:
- nieprowadzenie ksiąg rachunkowych, prowadzenie ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych,
- niesporządzenie sprawozdania finansowego, sporządzenia go niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tym sprawozdaniu nierzetelnych danych.
Za uchybienie tym obowiązkom grozi kara grzywny lub kara pozbawienia wolności do lat 2 albo obie te kary wymierzone łącznie. Sąd może nałożyć karę grzywny nawet do 720 000 zł. Wymierzając karę, sąd będzie się kierował między innymi dochodami sprawcy, jego stosunkami majątkowymi oraz możliwościami zarobkowymi. Zatem, zgodnie z zasadą – im więcej zarabiasz, tym więcej możesz zapłacić…
Ustawa o rachunkowości statuuje odpowiedzialność karną wobec członków rady nadzorczej również za naruszenie obowiązków związanych z poddaniem sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta oraz jego publikacją w krajowym rejestrze sądowym. Dopuszczenie się powyższych uchybień, może skutkować sankcją w postaci kary grzywny (od 100 do 720.000 zł) albo kary ograniczenia wolności w wymiarze od 1 do 12 miesięcy.
Także ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym przewiduje szereg narzędzi dyscyplinujących członków organów spółek kapitałowych do aktywnej działalności sprawozdawczej. Przedsiębiorcy podlegający obligatoryjnemu wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego obowiązani są corocznego składania do akt rejestrowych sprawozdań finansowych i sprawozdań z działalności spółki oraz wielu innych dokumentów związanych z działalnością spółki. Do terminowego składania w/w dokumentów Sąd może przymusić grzywną w wysokości nawet do 100.000 zł oraz zawiadomić o powyższych naruszeniach organy ścigania.
Przedsiębiorcy, którzy chcą uniknąć dotkliwych represji, szczególnie takich, które powodują nadszarpnięcie budżetu spółki – winni pamiętać nie tylko o rzetelnym prowadzeniu działalności gospodarczej, ale także o skrupulatnym i terminowym wypełnianiu obowiązków sprawozdawczych i rejestrowych związanych z prowadzeniem spółki. W przeciwnym razie mogą ich spotkać dotkliwe sankcje karne...
adwokat Jerzy Krotoski
