Ustawodawca wyszedł naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców dotkniętych skutkami kryzysu ekonomicznego. Ustawą z dnia 11 października 2013 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, która weszła w życie w dniu 21 listopada 2013 roku, Prawodawca zamierza wspomóc podmioty gospodarcze oraz ułatwić im funkcjonowanie w czasach wszechobecnego spowolnienia gospodarczego.
Ustawa weszła w życie pomimo nieprzychylnych komentarzy ze strony związków zawodowych. Po analizie jej zapisów sprzeciw przedstawicieli pracowników uznać należy za nieuzasadniony. Bezspornym jest bowiem fakt, że to pracodawcy są motorem napędowym sektora gospodarczego. Ustawodawca zrozumiał zatem, że wsparcie dla podmiotów dających miejsca pracy jest konieczne, oraz że jest paradoksalnie jedynym sposobem ochrony miejsc pracy dla pracowników. Na osobne rozważania zasługuje fakt, czy rozwiązania zawarte w nowej regulacji prawnej są wystarczające i czy działania te nie powinny być podjęte znacznie wcześniej.
Głównym założeniem nowej ustawy jest niesienie bezpośredniej pomocy finansowej dla przedsiębiorców, borykających się z okresowymi trudnościami w prowadzeniu działalności gospodarczej. Wsparcie przedsiębiorców objawiać ma się przede wszystkim w dopłatach do wynagrodzeń dla zatrudnionych pracowników z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Co zasługuje na szczególne podkreślenie - dopłata ma charakter bezzwrotny i przewidziana jest na okres maksymalnie 6 miesięcy.
Zgodnie z postanowieniami ustawy, przedsiębiorcom u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych nie mniej niż o 15 %, w ciągu 6 kolejnych miesięcy, w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie świadczeń, przysługiwać będzie prawo do obniżenia zatrudnionym pracownikom wymiaru czasu pracy, jednak nie więcej niż do połowy wymiaru czasu pracy. Pracodawca będzie mógł także wprowadzić instytucję przestoju ekonomicznego – okresu niewykonywania pracy przez pracownika przy zachowaniu jego gotowości do świadczenia pracy. Zarówno instytucję przestoju ekonomicznego jak i obniżenie wymiaru czasu pracy, wprowadza pracodawca zgodne z zasadami prawa pracy. Skutkiem wprowadzonych tzw. „drugą ustawą antykryzysową” rozwiązań ma być ochrona miejsca pracy w okresie wprowadzonego przez pracodawcę przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy. Pracodawca, który zastosuje instytucję przestoju ekonomicznego będzie mógł ubiegać się o uzyskanie świadczeń na częściowe zaspokojenie wynagrodzeń pracowniczych za czas przestoju. Przedsiębiorcy wprowadzającemu obniżony wymiar czasu pracy przysługiwać będzie zaś świadczenie na częściowe zrekompensowanie wynagrodzenia z tytułu obniżenia wymiaru czasu pracy.
Przedsiębiorca wniosek o przyznanie świadczeń składa do marszałka województwa właściwego ze względu na siedzibę przedsiębiorcy. Marszałek województwa rozpoznaje wniosek w terminie 7 dni roboczych, od dnia jego wpływu, a w przypadku pozytywnej decyzji podpisuje z przedsiębiorcą umowę o wypłatę świadczeń. Udzielenie pomocy uzależnione jest od prawidłowości złożonej dokumentacji i zasadności wniosku. Wysokość świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na częściowe zaspokojenie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym oraz pracowników objętych obniżonym wymiarem czasu pracy przysługuje do wysokości 100 % zasiłku dla bezrobotnych, tj. kwoty 823,60 zł, zwiększonych o kwotę należnych składek na ubezpieczenie społeczne.
Niezależnie od powyższego przedsiębiorca będzie mógł uzyskać dodatkowe świadczenia w postaci zwrotu 80 % kosztów szkolenia pracownika w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy. Środki na ten cel przeznaczone będą z Funduszu Pracy, a wniosek w tym przedmiocie rozpoznawać będzie starosta powiatowy.
Wprowadzone ustawą antykryzysową rozwiązania z pewnością mogą okazać się dla przedsiębiorców realnym ułatwieniem w przetrwaniu trudnego okresu. Samej idei uchwalenia ustawy należy przypisać walor słuszności. Więcej obaw budzić musi jednak kwestia jej stosowania. Czy każdy przedsiębiorca spełniający kryteria przewidziane ustawą otrzyma pomoc państwa? Na ile decyzja o przyznaniu dofinansowania uzależniona będzie od kryteriów merytorycznych, a na ile od swobodnego uznania urzędników? Żywić należy przekonania, że ograny władzy na szczeblu województwa świadome doniosłości sprawy, dążyć będą do rzetelnego wsparcia przedsiębiorców w zakresie przewidzianym ustawą.
