Od kilku miesięcy pełnoletni obywatele posiadający numer PESEL mają możliwość zastrzeżenia go za pomocą aplikacji mObywatel, poprzez portal gov.pl lub wizytę w urzędzie gminy. Jakie są skutki takiego działania, przed czym ono zabezpiecza oraz o czym warto pamiętać? O tym w niniejszym wpisie.
Jak możemy przeczytać na stronach rządowych, usługa ta została wprowadzona w celu zwiększenia bezpieczeństwa obywateli w obliczu coraz częściej występujących wyłudzeń finansowych wynikających z kradzieży tożsamości. Dlatego też, najczęściej w kontekście omawianej usługi mówi się o zabezpieczeniu przed sytuacją zawarcia umowy kredytu w cudzym imieniu. W związku z tym, jeśli zastrzegliśmy swój numer PESEL, wzięcie kredytu lub pożyczki będzie możliwe dopiero po cofnięciu zastrzeżenia, czego można dokonać w taki sam sposób, jak samego zastrzeżenia (np. w aplikacji mObywatel). W czasie, gdy PESEL jest zastrzeżony nie będzie także możliwe otwarcie nowego rachunku bankowego, podpisanie aktu notarialnego dotyczącego nieruchomości czy wyrobienie kopii karty SIM, która mogłaby posłużyć do autoryzacji transakcji bankowych przez osoby nieuprawnione. Ponadto, niemożliwe będzie także wypłacenie w banku kwoty pieniędzy przewyższającej trzykrotność minimalnego wynagrodzenia, czyli na dzień dzisiejszy - 12 900 zł.
Dlaczego to działa? Ponieważ od 1 czerwca 2024 r. instytucje takie jak bank, a także notariusz czy niektóre firmy (np. telekomunikacyjne) mają obowiązek sprawdzenia numeru PESEL osoby biorącej udział w wymienionych czynnościach. Jeśli PESEL będzie zastrzeżony, czynność nie będzie mogła dojść do skutku. Z tego powodu, na przykład przed zawarciem umowy kredytu (dotyczy to również większości przypadków zakupów na raty) powinniśmy cofnąć zastrzeżenie, a następnie – po dokonaniu czynności – ponownie zastrzec swój PESEL.
Na co zastrzeżenie PESEL-u nie ma wpływu? Przede wszystkim na sprawy urzędowe, takie jak na przykład zameldowanie się, zawarcie małżeństwa czy wyrobienie dokumentów. Nie wpływa to także
w żadnym stopniu na wizyty u lekarza, pobyt w szpitalu czy wykupienie recepty. Z zastrzeżonym PESEL-em możemy też bez zmian podróżować, przekraczać granice czy kupować bilety lotnicze, nie wpływa to na ważność naszych dokumentów czy wykonywanie czynności służbowych.
Warto mieć więc na uwadze, że zastrzeżenie numeru PESEL jest czynnością, którą można wykonać szybko, sprawnie i bezpiecznie, która dodatkowo pozwala zabezpieczyć się przed stratami wynikającymi z kradzieży tożsamości. Aplikacja mObywatel oferuje wygodne i przydatne rozwiązania w tym zakresie, takie jak możliwość poznania historii zastrzeżeń oraz instytucji, które sprawdzały status naszego PESEL-u, cofnięcie zastrzeżenia z datą automatycznego, ponownego zastrzeżenia czy otrzymywanie powiadomień związanych z usługą. Korzystanie z usługi jest bezpłatne.
