W 2021 r. powstało prawie 21 tysięcy stron nowych aktów prawnych. Ich przeczytanie zajmuje średnio prawie 3 godziny dziennie. Liczne rozporządzenia, czy ustawy mają wpływ na obrót gospodarczy - najczęściej niestety utrudniają życie przedsiębiorcom i konsumentom, czego przykładem było wprowadzenie Polskiego Ładu. Przedsiębiorcy obciążani są nowymi obowiązkami, a dostosowanie się do nowych przepisów musi nastąpić błyskawicznie z uwagi na zazwyczaj krótkie vacatio legis nowych aktów prawnych. Poniżej prezentujemy kilka ostatnich zmian w prawie, istotnych z punktu widzenia przedsiębiorców.
Koniec z przerwą biegu terminu przedawnienia
Dotychczas przedsiębiorcy, którzy nie do końca byli zdecydowani na wniesienie powództwa składali zawezwanie do próby ugodowej, co przerywało bieg terminu przedawnienia roszczenia i tym samym wydłużało czas na dochodzenie roszczenia oraz było znacznie mniej kosztowne niż pozew. Od lipca 2022 r. nie ma możliwości przerwania biegu terminu przedawnienia poprzez np. złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej czy podjęcie mediacji. Złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej spowoduje jedynie zawieszenie biegu terminu przedawnienia na czas trwania postępowania pojednawczego. Po zakończeniu tego postępowania termin przedawnienia będzie biegł dalej – nie będzie liczony od początku. Jest to zdecydowanie niekorzystna zmiana dla wierzycieli. Przy krótkich terminach przedawnienia czasu na dochodzenie swojego długu jest niewiele.
Newsletter KRS
Od końca czerwca 2022 r. na stronie Portalu Rejestrów Sądowych, Ministerstwo Sprawiedliwości uruchomiło dodatkową funkcjonalność – Newsletter KRS. Polega ona na tym, że do każdego, kto zapisze się do newslettera przekazywana jest automatycznie informacja o zarejestrowaniu sprawy w postępowaniu i o dokonaniu wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym dotyczącym danej spółki. Automatyczne powiadomienia dotyczące wybranych przez nas podmiotów są przekazywane na wskazany adres e-mail, przez okres maksymalnie 12 miesięcy, przy czym można przedłużyć subskrypcję. Jedna osoba może ustawić subskrypcję na maksymalnie 50 podmiotów. Powiadomienia są całkowicie bezpłatne. Korzyści z uruchomienia newslettera jest sporo, przede wszystkim ułatwia on monitorowanie aktualnych spraw, daje też kontrolę nad stanem KRS spółki, czy eliminuje ryzyko jakiejkolwiek błędnie lub omyłkowo wpisanej informacji do KRS. Można na bieżąco monitorować stan wskazanych przez siebie spółek bez konieczności sprawdzania KRS, czy pobierania wydruków – informacja pojawiać się będzie automatycznie na e-mailu.
Polski Ład 2.0
Od 1 lipca 2022 r. obowiązują zmiany, które eliminują większość rozwiązań Polskiego Ładu wprowadzonego na początku bieżącego roku. Istotną zmianą wpływającą na wszystkich podatników jest obniżenie głównej stawki podatku PIT z 17 % do 12 %. Ponadto zlikwidowano kontrowersyjną i skomplikowaną w zastosowaniu ulgę dla klasy średniej. Modyfikacji uległa również kwestia odliczania składki zdrowotnej - część przedsiębiorców będzie mogła pomniejszać podstawę opodatkowania o zapłacone składki zdrowotne np. liniowcy czy ryczałtowcy. Ponadto nastąpił powrót do rozliczania się samotnych rodziców razem z dzieckiem zamiast wprowadzonej Polskim Ładem ulgi w wysokości 1,5 tys. zł. Kolejną zmianą jest podniesienie wysokości odpisu podatkowego na rzecz organizacji pożytku publicznego z 1 do 1,5 %. Obowiązujące przez pół roku przepisy, które wprowadzały kompletny chaos w rozliczaniu przedsiębiorców zostały usunięte albo zmodyfikowane.
Nowe prawo holdingowe od X 2022 r.
Totalna rewolucja szykuje się również na jesień w spółkach. Od października 2022 r. obowiązywać będzie „nowe prawo holdingowe”. Są to zmiany w kodeksie spółek handlowych, które m.in. modyfikują zasady działania organów w spółkach. Na zarząd nałożone zostały nowe obowiązki, nie tylko informacyjne, ale też organizacyjne np. związane z protokołowaniem uchwał zarządu czy przekazywaniem informacji Radzie Nadzorczej. Rada Nadzorcza natomiast uzyskała dodatkowe uprawnienia oraz otrzymała narzędzia do kontrolowania pracy zarządu, co więcej może wesprzeć się zatrudnionym doradcą zewnętrznym. Ponadto doprecyzowano budzącą sporo wątpliwości kwestię liczenia kadencji organów w spółkach wskazując, że liczą się pełne lata obrotowe. Totalnym novum jest wprowadzenie do ksh zasady business judgement rule, która nakłada na członka zarządu obowiązek dołożenia należytej staranności i dochowania lojalności wobec spółki przy wykonywaniu swoich obowiązków. Przez pryzmat tej zasady oceniana będzie praca członka zarządu, jak również aspekt pociągnięcia go do odpowiedzialności za wykonywanie swoich obowiązków. Przy nowych obowiązkach dla zarządu, ocena pracy zarządu przez pryzmat tej zasady będzie bardzo ciekawa i wyklaruje się w praktyce.
Zmiany w prawie pracy na horyzoncie
Ustawodawca szykuje również zmiany w zakresie prawa pracy – w końcu ma dojść do uregulowania aspektu pracy zdalnej, która zadomowiła się na dobre po pandemii. Kodeks pracy ma się również wzbogacić o regulację dotyczącą badania trzeźwości pracowników, na którą czekają liczne przedsiębiorstwa przemysłowe i produkcyjne. To co przedsiębiorstwa wypracowały w praktyce m.in. w czasie pandemii, ma zostać uregulowane w przepisach. Zmiany nie ominą również urlopów – ma zostać wprowadzony dodatkowy urlop opiekuńczy i urlop w sprawach pilnych rodzinnych. Zmodyfikowane mają zostać zasady wypowiadania umów o pracę na czas określony – takie wypowiedzenie trzeba będzie uzasadnić. Nie jest znany aktualnie ostateczny kształt zmian, natomiast proponowane 14-dniowe vacatio legis powoduje, że przedsiębiorcy będą musieli się dostosować do nich w ekspresowym tempie.
Gospodarka potrzebuje stabilnego prawa
Ciągłe zmiany w prawie znacznie utrudniają prowadzenie przedsiębiorstwa. Konieczność dostosowania do nowych przepisów jest uciążliwa, czasochłonna i kosztowna. A ustawodawca wprowadzając nowe regulacje obwarowuje je sankcjami finansowymi czy karnymi. Podmioty gospodarcze, w praktyce, zostały zmuszone do permanentnego śledzenia zmian i bycia na bieżąco z nowymi obowiązkami. Przedsiębiorcy nie mają przecież prawa do błędu. Tym bardziej, że w każdej chwili mogą podlegać kontroli np. ze strony organów podatkowych, Państwowej Inspekcji Pracy czy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Polscy przedsiębiorcy przetrwali okres pandemii i światowego załamania łańcucha dostaw – aktualnie potrzebują stabilnego prawa i rozwiązań legislacyjnych, które zapewnią im konkurencyjność, niekoniecznie permanentnych zmian i nowych obowiązków.
Autorem artykułu jest r. pr. Kinga Malcher-Firlej.
