W jednym z niedawnych orzeczeń (wyrok z dnia 18. maja 2016 r., V CSK 578/15) Sąd Najwyższy uznał za nieważną umowę sprzedaży nieruchomości z powodu stanu psychicznego stron w chwili jej zawierania.
W 2002 r. małżeństwo R. zawarło w formie aktu notarialnego umowę sprzedaży nieruchomości na rzecz córki i zięcia – małżeństwa G.
W chwili zawarcia umowy zbywcy byli osobami starszymi, a ich spadkobiercy podejrzewali, że nie mieli świadomości podejmowanych przez siebie działań. Małżonek R. w momencie podpisywania umowy od dwudziestu lat był leczony psychiatrycznie, natomiast małżonka R. uznana była za zastraszoną przez męża i ograniczoną intelektualnie.
Spadkobiercy zbywców stali na stanowisku, że nabywcy nieruchomości zawieźli małżeństwo do notariusza i przekonali do umowy sprzedaży. Chociaż wartość rynkowa nieruchomości wynosiła ok. 165.000 zł łączną cenę sprzedaży domu i działki określono na 50.000 zł.
Pobocznym wątkiem sprawy była kwestia pozorności umowy. Za przekazaniem domu nie stała bowiem zapłata ceny, a co za tym idzie – zdaniem spadkobierców małżeństwa R. czynność ukrywała zwykłą umowę darowizny.
W toku postępowania, pomimo że żadne z małżonków – zbywców już nie żyło, przeprowadzony został dowód z opinii biegłych psychiatrów, którzy ocenili ich stan psychiczny w chwili zawierania umowy. Mężczyzna został uznany za ograniczonego w możliwości rozpoznania czynów. Co do kobiety biegli orzekli, że była stłamszona przez gwałtownego i brutalnego męża, a przez to nie miała swobody w wyrażaniu swojej woli.
Jak widać, pomimo upływu wielu lat od zawarcia umowy i śmierci jej stron możliwe było zebranie w sprawie materiału dowodowego, który pozwolił na wiarygodną ocenę stanu psychicznego małżonków w chwili podpisywania aktu notarialnego.
Jeśli mają Państwo pytania dotyczące opisywanego wyroku bądź spraw związanych ze wzruszaniem podejmowanych czynności zapraszamy do kontaktu: kancelaria@krotoski-adwokaci.pl.
