O konkubinacie było głośno za sprawą prezydenta Francji Francois Hollande’a, który krótkim publicznym oświadczeniem zakończył kilkuletni nieformalny związek ze swoją partnerką Valerie Trierweiler. Przykład francuskiej głowy państwa dobitnie pokazał, że wspólne pożycie, analogiczne do małżeńskiego, tyle że pozbawione legalnego węzła, można zerwać błyskawicznie. Wystarczy oświadczyć drugiej stronie , że związek jest skończony i wystawić jej walizki za próg mieszkania.
W potocznym znaczeniu konkubinat oznacza faktyczne pożycie kobiety i mężczyzny analogiczne do pożycia małżonków. Należy pamiętać, że konkubinat odróżnia od małżeństwa jeden zasadniczy element – brak w nim więzi prawnej. W polskim systemie prawnym pojęcie konkubinat nie występuje. Do takich związków nie stosuje się skutków prawnych wynikających z zawarcia małżeństwa, niedopuszczalne jest stosowanie unormowań z zakresu prawa małżeńskiego ( w tym wspólności majątkowej i podziału dorobku ).
Wspólność ustawowa oznacza, że przedmioty majątkowe nabyte w trakcie trwania związku małżeńskiego przez oboje małżonków lub jednego z nich stanowią ich majątek wspólny. Każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty. Może też żądać zwrotu wydatków i nakładów , które poczynił ze swego majątku osobistego na majątek wspólny. Zwrotu, co do zasady, dokonuje się przy podziale majątku po ustaniu małżeństwa.
Powyższe zasady nie mają zastosowania do partnerów z konkubinatu. W trakcie wspólnego pożycia każdy z konkubentów zachowuje swój odrębny majątek. Przedmioty majątkowe nabyte wspólnie przez partnerów z konkubinatu stanowią ich współwłasność w częściach ułamkowych. Każdy z konkubentów może w każdym czasie, w trakcie trwania związku lub po jego zakończeniu, żądać zniesienia współwłasności. Jest to różnica w stosunku do małżeństwa, ponieważ w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może zadać podziału majątku wspólnego. Roszczenia z tytułu nakładów dokonanych przez jednego z partnerów w przedmiotach należących do drugiego z nich można rozliczyć według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
W praktyce największym problemem jest, gdy jeden z partnerów dokonał ze swego majątku nakładów na rzecz będącą własnością drugiego partnera. Taka sytuacja będzie miała miejsce np., w przypadku wspólnego wzniesienia domu przez konkubentów na gruncie stanowiącym własność jednego z nich. Nie można wtedy mówić o powstaniu wspólności określonych przedmiotów majątkowych. W takim przypadku budynek staje się częścią składową gruntu, którego własność przysługuje niepodzielnie tylko jednemu z konkubentów.
Warto zaznaczyć, że osoby pozostające w związkach pozamałżeńskich mogą zawierać umowy regulujące rozliczenie wzajemnych roszczeń, co może wykluczyć wiele sporów w przyszłości. Również np. w umowach sprzedaży konkubenci mogą uzgodnić, że ich udziały w nabywanej rzeczy są różnej wielkości, np. ze względu, że jeden z nich zapłacił większą część ceny.
Zapraszam do kontaktu !
adwokat Paulina Tworek t. 61 8527 -529 e-mail: paulina.tworek@krotoski-adwokaci.pl
X
